Blogger

Prof. Manoj Deshmukh from R.Jr.College, Chalisgaon Dist.Jalgaon Cell No. 9421680541


इयत्ता अकरावी – समर्थ भूगोल नोट्स्

इयत्ता अकरावी – समर्थ भूगोल नोट्स् लेखक: प्रा. मनोज बाळासाहेब देशमुख – विक्रीसाठी उपलब्ध -किंमत: रु. 130 + पोस्टेज / कुरियर रु. 60 = एकूण: रु. 190 Cell No. 9403386299


बारावी भूगोल प्रात्यक्षिक जर्नल विक्रीसाठी उपलब्ध. विद्यार्थ्यांसाठी ४०% सवलीत उपलब्ध: संपर्क: Prof. Manoj Deshmukh from R.Jr.College, Chalisgaon Dist.Jalgaon Cell No. 9421680541


Friday, 29 July 2022

XII Geography Objective Questions online Test

 XII Geography Objective Questions online Test  




XII Geography Objective Questions online Test  

योग्य पर्याय निवडा  

( प्रकरण 1 ; लोकसंख्या भाग 1 )




XII Geography Objective Questions online Test  




अधिक माहीतीसाठी खालील हेडींगवर क्लिक करा.





Sunday, 24 July 2022

XIITH Unit Test Mark 25 सराव चाचणी Geography

 XII TH  Unit Test   Mark  25 

------------------------------------------------------

XIITH   Unit Test,  Mark  25

विषय: भूगोल (39)   Geography                                                          गुण: 25


XIITH Unit Test  Mark  25  सराव चाचणी Geography



..........................................................................................................................................................

XIITH Unit Test  Mark  25  

प्रश्न 1  अ) योग्य सहसंबंध लावून साखळी पूर्ण करा. स्तंभ स्तंभ स्तंभ (गुण 3)

 

लोकसंख्या सक्रमण पहीला टप्पा

तळ संकुचित व शीर्ष विस्तारलेले

भूमीक्षेत्र 9%

संकोचनारा मनोरा

स्थायिक लोकसंख्या नाही

मृत्युदर व जन्मद जास्त

अंटार्टीका खंड

अतिशय स्थिर

तरुणांची संख्या कमी व वृध्द जास्त

 

ब) योग्य पर्याय निवडून विधाने पूर्ण करा.  (गुण 2 )

1) लोकसंख्या सक्रमण सिध्दांतानुसार साथीच्या आजारांचा खालील पैकी कोणत्या टप्प्यात नायनाट झालेला असतो

अ) अतिशय स्थिर

ब) आरंभीच्या काळात विस्तारणारा

क) नंतरच्या काळात विस्तारणारा

ड) कमी बदल दर्शविणारा

 

2) भारतातुन युरोप मध्ये नोकरीकरीता जाणाऱ्या लोकांचे स्थलांताचे प्रकार कोणता

अ) आर्थिक

ब) सांस्कृतिक

क) सामाजिक

ड) धार्मिक

 

प्रश्न 2)  भौगोलिक कारणे लिहा. (कोणतेही 2)     (गुण 6)

1) स्थालांतर हे नेहमिच कायमस्वरुपी असते असे नाही.

2) वाहतुकीच्या सोयींमुळे लोकवस्तीत वाढ होते.  

3) विकसीत राष्टांमध्ये शेती व्यवसायात गुंतलेल्या लोकांची संख्या कमी असते.

 

प्रश्न 3) फरक स्पष्ट करा. ( कोणतेही 2 )   (गुण 6 )

1) लोकसंख्या सक्रमण पहिला टप्पा आणि लोकसंख्या संक्रमण तिसरा टप्पा

2) विस्तारणारा मनोरा आणि संकोचणारा मनोरा

3) देणारा प्रदेश आणि घेणारा प्रदेश

 

प्रश्न 4) सविस्तर उत्तरे लिहा. ( कोणतेही 1)         (गुण 8)

1) लोकसंख्या वितारणावर परिणाम करणारे सामाजिक व आर्थिक घटक स्पष्ट करा.

2) लोकसंख्या मनोऱ्यांचे विश्लेषण करुन त्यांचे महत्व स्पष्ट करा.



XIITH Unit Test  Mark  25  सराव चाचणी Geography

onlineTest- 1  


अधिक वाचा –

खालील मुद्दयांवर क्लिक करुन अधिक माहीती मिळवा. 

























Tuesday, 1 March 2022

अकरावी भूगोल प्रात्य. 7 स्थल.नकाशाचे विश्लेषण- नैसर्गिक वनस्पती

 


अकरावी प्रात्याक्षिक क्र 7

स्थलनिर्देशक नकाशाचे विश्लेषण- नैसर्गिक वनस्पती

उद्देश-   स्थलनिर्देशक नकाशाच्या निरीक्षणाव्दारे नकाशातील नैसर्गिक वनस्पती जिवन समजावुन घेणे.

उद्दीष्टे- 

1 स्थलनिर्देशक नकाशात नैसर्गिक वनस्प्ती कशा पध्दीने दर्शलेल्या असतात त्यांचा अभ्यास करणे


2 स्थलनिर्देशक नकाशातील जलसाठे, भूउठाव यांच्या अनुशंगाने वनस्पती जिवन कसे विकसीत झाले याचा अभ्यास करणे


‍3 नकाशातील वनक्षेत्र, राखीव वने,‍ संरक्षित वने, खुरटया वनस्पती यांचा अभ्यास करणे

4 नकाशातील वनस्पती प्रजाती, वनीकरण किंवा गवताळ प्रदेश यांची ओळख व अभ्यास करणे.



उपयोग-

1 नकाशातील वनस्प्ती जिवनाचा अभ्यास करुन पर्यावरण संतुलन व तापमान वाढ यांच्या उपाय योजना कामी या अभ्यासच उपायोग होतो.


2 जलसंवर्धन, वाढते तापमान, पुर आपत्ती व्यवस्थापन, दुष्काळ निवारण कार्यक्रमा अंतर्गत उपाय योजना करणे कामी या अभ्यासाचा उपयोग होतो.

 

( प्रात्याक्षिक क्र 7 नकाशा क्र- 1) स्थलनिर्देशक नकाशा क्र 63 K/12 नैसर्गिक वनस्पती जिवन

       प्रस्तूत नकाशाचाजास्तीत जास्त भाग हा मैदानी प्रदेशाचा असला तरी नकाशाच्या दक्षिण भागात मुख्यत्वे ऐ-3, बी-3, सि-3 या संदर्भ चौकोनात  बाराच भाग हा हिरव्या रंगाने दर्शविलेला आहे. या ठिकाणी लहाण उंचीच्या टेकडया / पठारी भाग असुन या भागात बारकच्चा राखीव जंगल व दांन्ती राखीव जंगल हे विस्तृत नैसर्गिक वनस्पती क्षेत्र आढळते. दोन्ही विस्तृत जंगले मिश्र वने असुन त्यांच्यात खैर ही प्रमुख वनस्पती आढळते. तसेच बांबु चे वन ही नकाशाच्या दक्षिण भागात दिसत आहे.  पठाराच्या वरच्या भागात मैदानावर वनस्पती घनता कमी आहे. बी-2 या संदर्भ चौकोनाच्या दक्षिणेला ही लहाण 167  मी. उंचीची टेकडी सुध्दा हिरव्या रंगाने दर्शविलेली असुन तिथे सुध्दा खुले जंगल आहे. या व्यतिरीक्तचा नकाशाचा बहुतेक भाग हा पिवळया रंगाने दर्शविलेला आहे येथे शेती योग्य जमीन असुन मानवी जलसिंचनाच्या सोई तसेच गंगा व तिच्या उप-नदयाच्या  खोऱ्यांचे सुपीक मैदान या मुळे शेतीचा विकास झालेला आढळतो. त्यामुळे विखुरलेल्या स्वरुपात वृक्ष आढळतात.  पंरतु नैसर्गिक वनस्पतींचा विचार करता नकाशाच्या दक्षिण भागात त्यांची घनता नकाशात सर्वात जास्त आहे.  इतर भागात विखुरलेल्या स्वरुपात वनस्पती आहे पंरतु त्यांची घनता शेती विकासामुळे तुलनेने कमी आहे.








(प्रात्याक्षिक क्र 7 नकाशा क्र- 2) स्थलनिर्देशक नकाशा क्र 47 E/6‍ नैसर्गिक वनस्पती जिवन

       नकाशा प्रदेश डोंगराळ असून येथे विस्तृत जंगले आढळतात. ते राखीव व खुल्या जंगलांच्या प्रकारात समावेश होतो. जास्त उंचीच्या भागात दाट ते जास्त दाट जंगले आहेत. ए-1, ए-2, ए-3 या संदर्भ चौकोनात मिश्र वने आहेत. नकाशाच्या नैऋत्य भागातही मिश्र वने आहेत. नकाशातील डोंगररांगाच्या दरम्यानच्या सखल भगात अनेक ठिकाणी विखुरलेले वृक्ष व खुरटया वनस्पती आढळतात. नकाशाचाजास्तीत जास्त भाग डोंगराळ असल्याने  लागवडी खालील क्षेत्र फारसे आढळत नाहीत. ए-1 व ए-2 या संदर्भ चौकोनात साग वृक्षाचे वनीकरण केलेले आढळते. तर सी-1 व सी-2  संदर्भ चौकोनात खुली अरण्ये दिसत आहेत.

 


Thursday, 17 February 2022

बारावी भूगोल नकाशावरील प्रश्न भाग- 2

 

बारावी भूगोल नकाशावरील प्रश्न भाग- 2




दिलेल्या नकाशा /आलेख / आकृतीचे निरीक्षण करून त्या खालील प्रश्नांची उत्तरे लिहा


1)

बारावी भूगोल नकाशावरील प्रश्न भाग- 2

1) कोणत्या खंडात लोकसंख्या  कमी आहे ?                                     

उत्तर - ऑस्ट्रेलिया खंडात लोकसंख्या  कमी आहे



2) भूमी व लोकसंख्येने या दोन्ही बाबतीत कमी असलेला खंड ?                         

उत्तर –  ऑस्ट्रेलिया 



3) भूमी व लोकसंख्येची टक्केवारी जास्त असलेला खंड कोणता ?                        

उत्तर –  आशिया 



4) कोणत्या विभाजीत वर्तुळात एक खंड कमी आहे व का?

उत्तर – लोकसंख्या वितरण दर्शविणाऱ्या खंडात अंटार्क्टिका खंड कमी असुन तेथे कायम (स्थायीक) वास्तव्य करणारी लोकसंख्या नाही.



5) युरोप खंडाची भूमीची टक्केवारी किती?

उत्तर –  6.80% 




----------------

-------------------

-----------------------------------------


या पेक्षा जास्तीचे नकाशावरील प्रश्न व उत्तरे पहाण्यासाठी खालील चौकटीवर क्लिक करा. 




या पेक्षा जास्तीचे नकाशावरील प्रश्न व उत्तरे पहाण्यासाठी  क्लिक करा. 


बारावी भूगोल नकाशावरील प्रश्न भाग- 1

 

बारावी भूगोल नकाशावरील प्रश्न (भाग- 1)


1) दिलेल्या नकाशा /आलेख / आकृतीचे निरीक्षण करून त्या खालील प्रश्नांची उत्तरे लिहा



1. आलेखातील निळी व काळी या रेषा काय दर्शवितात ?

 उत्तर- आलेखातील निळी रेषा जन्मदर व काळी रेषा मृत्यूदर दर्शविते.

2. आलेखातील दाखविलेला हिरवा भाग काय दर्शवितो ?

उत्तर- आलेखातील हिरवाभाग  लोकसंख्येची नैसर्गिक वाढ दर्शवितो.

3. आलेखात दाखविलेला निळा भाग काय दर्शवितो ?

उत्तर-   आलेखात निळा भाग लोकसंख्येची नैसर्गिक घट दर्शवितो.

4. कोणकोणत्या टप्प्यात जन्मदर हा मृत्यूदरापेक्षा अधिक आहे.

उत्तर-  पहील्या व चौथ्या टप्प्यात जन्मदर अल्पप्रमाणातच जास्त आहे, परंतु दुसऱ्या व तिसऱ्या टप्प्यात जन्मदर मृत्यूदरापेक्षा अधिक आहे.

5. कोणकोणत्या टप्प्यात जन्मदर हा मृत्यूदराएवढाच आहे ?

उत्तर- आलेखात चौथ्या व पाचव्या टप्प्यात जन्मदर व मृत्यूदर दर्शविणाऱ्या रेषा एकमेकास स्पर्श करतांना दिसत आहेत. म्हणजेच चौथ्या व पाचव्या टप्प्यात जन्मदर व मृत्यूदरा ऐवढा आहे.


या पेक्षा जास्तीचे नकाशावरील प्रश्न व उत्तरे पहाण्यासाठी खालील चौकटीवर क्लिक करा. 


https://geographyjuniorcollege.com/baravi-bhugol-nakashavaril-prashna-ani-uattare/


या पेक्षा जास्तीचे नकाशावरील प्रश्न व उत्तरे पहाण्यासाठी  क्लिक करा. 

Thursday, 9 December 2021

अकरावी प्रथमसत्र सराव प्रश्नपत्रिका क्र 2 गुण 50

 




 

 PDF स्वरुपातील प्रश्नपत्रिका पाहण्यासाठी किंवा डाऊनलोड करण्यासाठी खालील गुगलड्राईव्ह च्या लिंकवर क्लिक करा. 


https://drive.google.com/file/d/11ocION8wgoKgLYPAz0uuxmGgID4FYwnT/view?usp=sharing    

 

 




खालील हेंडींगवर क्लिक करुन अधिक माहिती मिळवा

अकरावी भूगोल मधील ज्वालामुखी, ज्वालामुखीचे वर्गीकरण, ज्वालामुखीच्या उद्रेकामधून बाहेर पडणारे पदार्थ, ज्वालामुखीय भूरुपे


2 अकरावी प्रथमसत्र प्रश्नपत्रिका गुण 50 सरावी चाचणी क्रमांक- 1 ( PDF )






















अकरावी भूगोल प्रथमसत्र सराव प्रश्नपत्रिका क्र 1 गुण 50

 






 

 PDF स्वरुपातील प्रश्नपत्रिका पाहण्यासाठी किंवा डाऊनलोड करण्यासाठी खालील गुगलड्राईव्ह च्या लिंकवर क्लिक करा.     

https://drive.google.com/file/d/1yGixjqAa2oPgbZCsTH5UuyNQES0QT_du/view?usp=sharing

 

 























Saturday, 4 December 2021

अकरावी प्रथम नमुना सराव प्रश्नपत्रिका क्र- 2 Eleventh Geography First Semister Question Paper- 2

 


अकरावी प्रथम नमुना सराव प्रश्नपत्रिका क्र- 2

गुण-  50

वेळ 2.30 तास

 

सुचना-  1) सर्व प्रश्न सोडविणे आवश्यक आहे.

2) प्रश्नांची उत्तरे लिहिताना आवश्यक तेथे योग्य आकृत्या /आलेख काढा.

3) रंगीत पेन्सिलचा वापर करण्यास परवानगी आहे.

4) योग्य तेथे नकाशा स्टेंसिलचा वापर करावा.

5) उजवीकडील अंक पूर्ण गुण दर्शवितात.

6) आलेख पुरवणी व नकाशा पुरवणी मूळ उत्तरपत्रिकेस जोडावी

 

प्रश्न 1 ला  अ) साखळी पूर्ण करा. गुण ( गुण 4)

अकरावी प्रथम नमुना सराव प्रश्नपत्रिका क्र- 2 Eleventh Geography First Semister Question Paper- 2


) पुढील विधाने दिलेल्या सूचनेनुसार पूर्ण करा  ( गुण 3)

 

1) पुढील जीवसंहतीचा विषुववृत्ताकडून ध्रुवाकडे असा क्रम लावा

) टुंड्रा

) विषुववृत्तीय वने

क) बोरियल

ड) वाळवंट

 

२) नदीच्या उगम क्षेत्रापासून ते मुखापर्यंत तयार होणाऱ्या भूरूपांचा क्रम.

अ) धबधवा

ब) नागमोडी वळण  

क) त्रिभुज प्रदेश

ड) रांजण खळगे

 

३) सागरमध्य ते सागर किनाऱ्यापर्यंत आढळणाच्या भूरूपांचा योग्य क्रम लावा.

) पुळण

) भुखंड मंच

क) सागरी र्ता

ड) खंडान्त उतार

 

क) चूकीचा घटक ओळखा ( गुण 3)

१) विदारणावर परिणाम करणारे घटक

अ) दाब

ब) तापमान

क) उतार

ड) पर्जन्य

 

२) जागतिक तापमान वाढीचे परिणाम

अ) सागर पातळीत वाढ  

ब) हिमनद्या वितळणे

क) कमाल किमान तापमानात वाढ

ड) पीक उत्पादनात वाढ

 

 

 

३) हिंदी महासागरातील सागरी प्रवाह

अ) मोझांबिक प्रवाह

ब) अगुल्हास प्रवाह

क) आस्ट्रेलियन प्रवाह

ड) बैग्वेला प्रवाह,

 

 

 

) खालील विधानातील विधान व कारणांचा अचूक सहसंबंध ओळखा. ( गुण 3)

      A : विधान,   R : कारण

 

1) A :कंपामुळे जमिनीला हादरे बसतात.

    R: ज्वालामुखीमुळे भृपृष्ठावर उष्ण पदार्थ बाहेर फेकले जातात.

 

अ) केवळ A बरोबर

ब) केवळ R बरोबर

क) A आणि R  दोन्ही बरोबर आहेत. आणि R हे A चे अचूक स्पष्टिकरण आहे.

ड) A आणि R दोन्ही बरोबर आहेत. आणि दोन्ही R हे A चे अचूक स्पष्टिकरण नाही.

 

2) A :  विभंगामुळे वली पर्वताची निर्मिती होते, निर्माणकारी बलांमुळे विभंग निर्माण होतो,

    R: एकमेकांविरुद्ध दिशेने ताण

 

अ) केवळ A बरोबर

ब) केवळ R बरोबर

क) A आणि R  दोन्ही बरोबर आहेत. आणि R हे A चे अचूक स्पष्टिकरण आहे.

ड) A आणि R दोन्ही बरोबर आहेत. आणि दोन्ही R हे A चे अचूक स्पष्टिकरण नाही.

 

 

३) A : पृष्ठीय जल मातलोट क्रियेस सहाय्य करते.

    R:  भूजल पातळी ही त्यास कारणीभूत करते.

 

अ) केवळ A बरोबर

ब) केवळ R बरोबर

क) A आणि R  दोन्ही बरोबर आहेत. आणि R हे A चे अचूक स्पष्टिकरण आहे.

ड) A आणि R दोन्ही बरोबर आहेत. आणि दोन्ही R हे A चे अचूक स्पष्टिकरण नाही

 

 

 

 

प्रश्न २ रा) भौगोलिक कारणे लिहा. (कोणतेही तिन) ( गुण 9)

 

1) विषृववृत्तीय प्रदेशात वर्षभर एकच ऋतू आढळतो.

2) वाळवंटी जीवलंहतीत काटेरी वनस्पती आढळतात.

3) मानव हा विदारणाचा एक कारक आहे.

4) भूपृष्ठ लहरींना भूकंपछाया प्रदेश नसतो.

5) वळया ह्या खडकांची ताकद आणि बलाच्या तीव्रतेवर अवलंबून असतात.

 

 

 

प्रश्न 3 ) फरक स्पष्ट करा. (कोणतेही तीन) ( गुण 9)

 

1) उपनदया आणि वितरीका

2) सममित वली आणि असममित वली

3) कायिक विदारण आणि रासायनिक विदारण

4) मंद हालचाली आणि शीघ्र हालचाली

5) विषृववृत्तीय प्रदेश आणि मौसमी हवामान प्रदेश

 

प्रश्न 4) नकाशात पुढील घटक योग्य चिन्हे व सुचीव्दारे दर्शवा (कोणतेही पाच)  ( गुण 5)

१) फुजी जागृत ज्वालामुखी

2) डोंगर बॅक क्षेत्र

3) हिमालय भूकंप क्षेत्र

4) दक्षिण अमेरिकेतील वाळवंटी प्रदेश

5) भूमध्य सागर

6) कतार खळग्याचा देश ( इजिप्त)

7) टुंड्रा प्रदेश

 

प्रश्न 5 वा ) टिपा लिहा. (कोणतेही दोन)  ( गुण 8)

1) नदीचे संचयन कार्य

2) गट पर्वत व खचदरी

3) वाळवंटी हवामान प्रदेश

 

 

प्रश्न 6 वा ) खालील उतारा वाचून दिलेल्या प्रश्नांची उत्तरे लिहा,  ( गुण 4)

 

     पृथ्वीवरील सरासरी तापमानात वाढ होत आहे. वातावरणात कॉर्बनडाय ऑक्याईडवायू चे प्रमाण वाढत असल्याचे स्पष्ट झालेले आहे. सूर्याकडून येणारे अतिनील किरण हे सजीवांच्या दृष्टीने घातक आहेत. या अतिनील किरणांपासून सजीवांचे रक्षण करणारे सुरक्षाकवच म्हणजे वातावरणातील ओझोन वायूचा थर अतिनील किरणांना शोषून घेऊ शकणाऱ्या या ओझोनची निर्मिती पृथ्वीच्या पृष्ठभागांपासून शकणाऱ्या या ओझोनची निर्मिती पृथ्वीच्या पृष्ठभागापासून दहा किलोमीटर ते पन्नास किलोमोटर उंचीवर असणाऱ्या स्थिरावरणात म्हणजे स्थितांबर होते. वातावरणातील ओझोनचे प्रमाण मोजण्यासाठी साधारणपणे वर्णपट मापकाचा वापर केला जातो.

     दक्षिण ध्रुवावरच्या वातावरणातील विस्तृत भागावरील ओझोनचे प्रमाण घटले असल्याचे स्पष्ट झाले. वातावरणाचा हा भाग तेव्हापासून ओझोनचे छिद्र म्हणून ओळखला जाऊ लागला

           

प्रश्न-

1) वातावरणात कोणत्या वायूचे प्रमाण वाढत आहे?

2) ओझोनचे छिद्र ही संज्ञा स्पष्ट करा. ?

3) ओझोन मानवी जीवनास कसा उपयुक्त आहे.

4) ओझोन वायू मोजण्याचे मापक कोणते?

 

 

 

ब) खालील घटकाची सुबक आकृती काढून भागांना नावे दया.  (कोणतीही एक) ( गुण 2)

 

1) कातर विभंग

2)  भूछत्र खडक


उत्तरांसाठी खालील नोट्स चा आधार घ्या.


contact- 9421680541   9403386299




खालील हेंडींगवर क्लिक करुन अधिक माहिती मिळवा


अकरावी भूगोल मधील ज्वालामुखी, ज्वालामुखीचे वर्गीकरण, ज्वालामुखीच्या उद्रेकामधून बाहेर पडणारे पदार्थ, ज्वालामुखीय भूरुपे


अकरावी प्रथमसत्र प्रश्नपत्रिका गुण 50 सरावी चाचणी क्रमांक- 1 ( PDF )


अकरावी प्रथमसत्र प्रश्नपत्रिका गुण 50 सरावी चाचणी क्रमांक- 2 ( PDF )